मराठी भाषेला एक खास सौंदर्य आणि गोडवा आहे, आणि या सौंदर्याला अधिक खुलवतात ते म्हणजे वाक्प्रचार (Vakprachar). वाक्प्रचार म्हणजे शब्दांचा असा समूह, जो नेहमीच्या अर्थापेक्षा वेगळा आणि विशिष्ट लाक्षणिक अर्थ व्यक्त करतो. मराठी व्याकरण आणि भाषेवर प्रभुत्व मिळवण्यासाठी, तसेच स्पर्धा परीक्षांसाठी हे वाक्प्रचार खूप महत्त्वाचे आहेत.


वाक्प्रचार आणि त्यांचे अर्थ | Marathi Vakprachar



अ' आणि 'आ' ने सुरु होणारे महत्त्वाचे वाक्प्रचार


मराठी भाषेच्या सौंदर्य आणि सामर्थ्याची ओळख करून देणारे काही खास वाक्प्रचार:


  • अन्नपाणी तोडणे: अन्नपाण्यावर बहिष्कार टाकणे.
  • अन्नपाण्याची सोय करणे: जेवणाची व पाण्याची व्यवस्था करणे.
  • अंगावर काटा येणे: भीती वाटणे किंवा खूप आनंद होणे.
  • अंगावर शहारे येणे: खूप भीती किंवा रोमांच वाटणे.
  • अंधारात काठी मारणे: अंदाजपंचे प्रयत्न करणे.
  • अंग चोरणे: काम करण्यास टाळाटाळ करणे.
  • अंग टाकणे: खूप थकून जाणे.
  • अंगात स्फूर्ती येणे: उत्साहाने भरून जाणे.
  • अठरा विश्व दारिद्र्य: खूप मोठी गरीबी.
  • अतिथी देवो भव: पाहुण्यांचा आदर करणे.
  • अश्रू ढाळणे: रडणे.
  • अश्रूंनी डोळे भरणे: खूप दु:ख होणे.
  • अग्निदिव्य करणे: खूप कठीण परीक्षा देणे.
  • अग्नीत उडी घेणे: मोठे संकट पत्करणे.
  • अग्निपरीक्षा देणे: खूप कठीण परिस्थितीतून जाणे.
  • अन्न न गोड लागणे: बेचैन असणे.
  • अन्नपाण्यावर तुळशीपत्र ठेवणे: त्याग करणे.
  • अग्निहोत्र करणे: मोठ्या संकटात सापडणे.
  • अंग मोडून काम करणे: खूप कष्ट करणे.
  • अंग झिजवणे: खूप मेहनत करणे.
  • अंगारमोळी होणे: खूप चिडणे.
  • अंगार ओकणे: खूप संताप व्यक्त करणे.
  • अंधाऱ्या घरात दिवा: अडचणीत मदत करणारा.
  • अंथरूण पाहून पाय पसरणे: आपल्या ऐपतीनुसार खर्च करणे.
  • अखेरचा रामराम: निरोप घेणे.
  • अखेरची घटका: शेवटचा क्षण.
  • अकलेचे तारे तोडणे: मूर्खपणाचे बोलणे.
  • अंघोळीवर पाणी सोडणे: एखाद्या गोष्टीचा त्याग करणे.
  • अंगारा लावणे: पवित्र करणे.
  • अंगारा फुलणे: रागाने लाल होणे.
  • अंग काढून घेणे: संबंध तोडणे.
  • अंगाला माती लागणे: कष्ट करणे.
  • अंगाला हात लावणे: मदत करणे.
  • अंगावर येणे: अंगावर धावून जाणे.
  • अंग झाडणे: जबाबदारी नाकारणे.
  • अंगातून पाणी काढणे: खूप त्रास देणे.
  • अंगामध्ये संचार करणे: मनात विचार येणे.
  • अंगठे टेकणे: पराभव पत्करणे.
  • अंगाचा तिळपापड होणे: खूप राग येणे.
  • अंगावर घेणे: जबाबदारी स्वीकारणे.
  • अंगावर पडणे: सर्व भार येणे.
  • अंगावर मूठभर मांस चढणे: सुखी होणे.
  • अंगावर शेकणे: परिणाम भोगावे लागणे.
  • अंगठा दाखवणे: नकार देणे.
  • अडकित्त्यात सापडणे: अडचणीत सापडणे.
  • अडचणीतून मार्ग काढणे: समस्येवर उपाय शोधणे.
  • अडला नारायण गाढवाचे पाय धरी: गरज पडल्यास वाईट माणसाची मदत घेणे.
  • अंग धरणे: सशक्त होणे.
  • अंधारात चाचपडणे: माहिती नसताना काम करणे.
  • अंगावर शहारा येणे: रोमांच वाटणे.


वाक्प्रचार (Vakprachar) भाषेला अधिक प्रभावी, रंजक आणि अर्थपूर्ण बनवतात. मराठी भाषेवर तुमचे प्रभुत्व सिद्ध करण्यासाठी, तसेच स्पर्धा परीक्षांमध्ये चांगले गुण मिळवण्यासाठी या वाक्प्रचारांचा अभ्यास करणे आवश्यक आहे. दररोजच्या बोलण्यात आणि लेखनात या वाक्प्रचारांचा योग्य वापर करून तुम्ही आपली भाषा अधिक आकर्षक बनवू शकता.


  • आकाशाला गवसणी घालणे: खूप मोठे यश मिळवणे.
  • आग ओकणे: खूप संतप्त होऊन बोलणे.
  • आगीतून फुफाट्यात: एका संकटातून दुसऱ्या मोठ्या संकटात सापडणे.
  • आगीशी खेळणे: धोकादायक काम करणे.
  • आयुष्य मातीमोल करणे: जीवनाचे महत्त्व गमावणे.
  • आंधळ्याला दिवा: गरजूंना मदत करणे.
  • इच्छा मरणाची: स्वत:च्या इच्छेनुसार मृत्यू स्वीकारणे.
  • इंगा दाखवणे: सूड घेणे, आपली शक्ती दाखवणे.
  • ईडा पीडा टळो: संकट दूर होवो.
  • उचलली जीभ लावली टाळ्याला: विचार न करता बोलणे.
  • उंबराचे फूल: दुर्मिळ वस्तू किंवा व्यक्ती.
  • उंटावरचा शहाणा: मूर्ख सल्ला देणारा.
  • उपासमार करणे: उपाशी राहणे.
  • उरावर बसणे: सतत त्रास देणे.
  • उजळमाथ्याने फिरणे: निर्दोषपणे समाजात वावरणे.
  • उडी मारणे: झेप घेणे, अचानक सामील होणे.
  • उचल खाणे: मनात विचार येणे.
  • उलटी अंबारी: उलटी गोष्ट.
  • एका हाताने टाळी वाजत नाही: कोणत्याही गोष्टीला दोन्ही बाजू जबाबदार असतात.
  • एका माळेचे मणी: सर्व सारख्या स्वभावाचे.
  • ओंजळीत पाणी घेणे: जबाबदारी स्वीकारणे.
  • कान धरणे: चूक कबूल करणे.
  • कान देऊन ऐकणे: लक्षपूर्वक ऐकणे.
  • कान टोचणे: चूक दाखवून देणे.
  • कानावर हात ठेवणे: दुर्लक्ष करणे किंवा काही ऐकले नाही असे दाखवणे.
  • काळजाला हात घालणे: खूप वाईट वाटणे.
  • कुंपणाने शेत खाणे: ज्याने रक्षण करायचे त्यानेच नुकसान करणे.
  • खडे चारणे: पराभूत करणे.
  • खराटा फिरवणे: सर्व काही नष्ट करणे.
  • खऱ्याचे खोटे करणे: सत्य लपवून असत्य सिद्ध करणे.
  • खाऊनपिऊन सुखी: समाधानी जीवन जगणे.
  • गळ्यात गळा घालणे: खूप मैत्री करणे.
  • गंगार्पण करणे: त्याग करणे, विसर्जित करणे.
  • गरिबीला गाठणे: खूप गरीब होणे.
  • गगनभेदी: खूप मोठा आवाज.
  • गळ्याला फास लागणे: अडचणीत सापडणे.
  • गोड बोलणे: चांगली भाषा वापरणे.
  • गुळाचा गणपती: मूर्ख आणि हळवा माणूस.
  • घोडे मैदान जवळ असणे: परीक्षा देण्याची वेळ जवळ येणे.
  • चांगभले करणे: स्तुती करणे.
  • चमडी वाचवणे: स्वतःचे रक्षण करणे.
  • चोराच्या मनात चांदणे: वाईट काम करणाऱ्याला नेहमी भीती वाटते.
  • जगावेगळे: असामान्य, वेगळे.
  • जीवाची बाजी लावणे: खूप मोठा धोका पत्करणे.
  • जीभेला हाड नसणे: विचार न करता बोलणे.
  • झाकली मूठ सव्वा लाखाची: गुप्त ठेवलेली गोष्ट मौल्यवान असते.
  • डोळ्यांत तेल घालणे: खूप काळजी घेणे.
  • तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार: अन्याय सहन करणे पण विरोध करता न येणे.
  • तिळाएवढी गोष्ट डोंगराएवढी करणे: लहान गोष्टीला मोठे स्वरूप देणे.
  • दोन हात करणे: लढणे.


इ' ते 'ओ' ने सुरु होणारे महत्त्वाचे वाक्प्रचार


  • इच्छा मरणाची: स्वत:च्या इच्छेनुसार मृत्यू स्वीकारणे.
  • इंगा दाखवणे: सूड घेणे, आपली शक्ती दाखवणे.
  • उचलली जीभ लावली टाळ्याला: विचार न करता बोलणे.
  • उंबराचे फूल: दुर्मिळ वस्तू किंवा व्यक्ती.
  • उंटावरचा शहाणा: मूर्ख सल्ला देणारा.
  • उरावर बसणे: सतत त्रास देणे.
  • उजळमाथ्याने फिरणे: निर्दोषपणे समाजात वावरणे.
  • उलटी अंबारी: उलटी गोष्ट.
  • एका हाताने टाळी वाजत नाही: कोणत्याही गोष्टीला दोन्ही बाजू जबाबदार असतात.
  • एका माळेचे मणी: सर्व सारख्या स्वभावाचे.
  • ओंजळीत पाणी घेणे: जबाबदारी स्वीकारणे.