अपूर्णांक (Fractions) डोक्यावरून जातोय? भाकरी आणि पिझ्झाच्या मदतीने शिकवा, मुले कधीच विसरणार नाहीत!

नमस्कार शिक्षक आणि पालक मित्रांनो,

गणितात जेव्हा १, २, ३, ४ असे पूर्ण अंक असतात तोपर्यंत मुलांना गणित खूप सोपे वाटते. पण एकदा का गणितात 'अंश' आणि 'छेद' आला की मुलांच्या पोटात गोळा येतो. "दोन छेद चार म्हणजे नक्की किती?" हे कल्पनेने समजणे मुलांना जड जाते.

पुस्तकी व्याख्या सांगण्यापेक्षा जर आपण त्यांच्या आवडीच्या खाण्यापिण्याच्या वस्तूंचे उदाहरण दिले, तर हाच अवघड विषय त्यांचा सर्वात आवडता बनू शकतो. आज आपण अपूर्णांक शिकवण्याच्या ३ चविष्ट पद्धती पाहणार आहोत.

भाकरीची गोष्ट (1/2 आणि 1/4 ची ओळख)

आपल्या महाराष्ट्रातल्या मुलांसाठी भाकरी हे सर्वात उत्तम उदाहरण आहे.

मुलांना विचारा, "तुम्ही जेवायला बसलात आणि आईने एक पूर्ण भाकरी दिली, तर ती किती?" उत्तर येईल "एक". (ही झाली पूर्ण संख्या). आता त्या भाकरीचे बरोबर मधून दोन तुकडे केले आणि त्यातला एक तुकडा तुम्हाला दिला. तर तुम्हाला किती भाकरी मिळाली? मुले म्हणतील "अर्धी". गणिताच्या भाषेत यालाच आपण १ भाकरीचे २ तुकडे केले आणि त्यातला १ घेतला, म्हणून 1/2 असे लिहितो.

तसेच, जर त्या भाकरीचे ४ समान तुकडे केले आणि तुम्हाला फक्त १ तुकडा दिला, तर त्याला 1/4 (पाव) म्हणतात. हे प्रत्यक्ष कागदाची भाकरी बनवून वर्गात करून दाखवा. मुले हे कधीच विसरणार नाहीत.

 पिझ्झा आणि अंशाधिक/छेदाधिक अपूर्णांक

जेव्हा अंश मोठा असतो आणि छेद लहान असतो (उदा. 5/4), तेव्हा मुले गोंधळतात. "चार तुकड्यांमधून पाच कसे काय घेऊ शकतो?" हा प्रश्न त्यांना पडतो.

इथे पिझ्झाचे उदाहरण द्या. "एका पिझ्झाचे ४ तुकडे होतात. आपल्याला ५ मित्र जेवायचे आहेत. मग आपल्याला किती पिझ्झा लागतील?" उत्तर आहे: एक पूर्ण पिझ्झा (४ तुकडे) आणि दुसऱ्या पिझ्झा मधला १ तुकडा. म्हणजे एकूण ५ तुकडे. याचाच अर्थ 5/4 म्हणजे 1 पूर्ण आणि 1/4.

हे उदाहरण ऐकल्यावर मुलांच्या डोक्यातली ट्यूबलाईट लगेच पेटते की अपूर्णांक म्हणजे १ पेक्षा मोठी संख्या सुद्धा असू शकते.

 चॉकलेटची वाटणी (समान अपूर्णांक)

1/2 आणि 2/4 हे दोन्ही सारखेच आहेत (Equivalent Fractions), हे मुलांना समजवणे सर्वात कठीण असते. यासाठी कॅडबरी चॉकलेट वापरा.

एका मुलाला एका कॅडबरीचे २ मोठे तुकडे करून त्यातला १ तुकडा (1/2) द्या. दुसऱ्या मुलाला त्याच साईजच्या कॅडबरीचे ४ छोटे तुकडे करून त्यातले २ तुकडे (2/4) द्या. आता दोघांना विचारा, "कोणाला जास्त चॉकलेट मिळाले?" मुले बघतील की दोघांनाही समानच चॉकलेट मिळाले आहे. म्हणजेच अर्धा तुकडा काय किंवा दोन पाव तुकडे काय, किंमत एकच!

              घरी सफरचंद कापताना किंवा केक कापताना मुलांना प्रश्न विचारा. "मी याचे ३ तुकडे केले आणि तुला २ दिले, तर अपूर्णांक कसा लिहायचा?" (उत्तर: 2/3). अशा रोजच्या सवयीने मुलांची गणिताची भीती नाहीशी होईल.

तुम्ही वर्गात अपूर्णांक शिकवण्यासाठी कोणती युक्ती वापरता? आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा!

$ads={2}